Rozpoznawanie myśli nasilających stres
Stres, przytłaczające uczucia, lęk, gniew i przygnębienie powstają głównie w naszej głowie. To, jak oceniamy sytuacje i jak sobie z nimi radzimy, w dużej mierze decyduje o tym, czy pojawi się w nas reakcja stresowa, czy nie. Ważnym elementem radzenia sobie ze stresem jest rozpoznanie i modyfikowanie własnych intensyfikujących stres myśli. Łatwej to jednak powiedzieć, niż zrobić. Tym niemniej w sytuacjach postrzeganych jako zagrażające zadanie poniższych pytań na temat trapiących nas myśli może pomóc w złagodzeniu wpływu, jaki na nas wywierają.
- Czy to prawda? Jakie są na to dowody?
- Czy te myśli pomagają mi w osiągnięciu celu?
- Co by pomyślał ktoś mniej ode mnie uwikłany w daną sytuację?
- Co będę myślała/ myślał o tej sytuacji w przyszłości – za rok, pięć, dziesięć lat?
- Jak by to było, gdyby wydarzyło się najgorsze? Co byłoby w tym takiego złego? Na ile jest to prawdopodobne?
- Co mogłoby być gorszego od tej sytuacji?
- Czy poradziła/poradziłem sobie już kiedyś w podobnej sytuacji? W jaki sposób?
- Co bym powiedziała/powiedział swojemu przyjacielowi w podobnej sytuacji, żeby mu pomóc?
- Co w tej sytuacji powiedziałaby mi zaprzyjaźniona osoba?
- Czy jest coś innego, co uważam za bardzo ważne i co potrafię sobie przypomnieć w tej sytuacji, aby nabrać odwagi i pewności siebie?
Zawsze jest pomocne pozwolić sobie być w danym momencie sobą. Likwiduje to kontrolujące, pomniejszające oddziaływanie negatywnej oceny.
Oto przykłady zwrotu „Mam prawo…”, które wielu ludziom wydaje się pomocne:
- mam prawo popełniać błędy,
- mam prawo czegoś nie wiedzieć lub nie umieć czegoś zrobić,
- mam prawo wpaść w zamęt lub zawstydzić się,
- mam prawo mieć słabości,
- mam prawo ujawniać swoje słabości itp.
W sytuacjach, których nie da się zmienić, następujące pytania mogą nas zainspirować do odnalezienia odmiennego punktu widzenia:
- czego mogę się nauczyć w tej sytuacji?
- jaki sens mogę odnaleźć w tej sytuacji?
Ćwiczenie oparte na książce Gerta Kaluzy „Gelassen und sicher in Stres”.
Dziękuję za podzielenie się tym ćwiczeniem Annie Gubernat - nauczycielce MBSR.
